Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati CNN Türk’te soruları yanıtladı.
Bakan Nebati, “Enflasyon yalnızca Türkiye’nin sorunu değil, Tüm dünyanın sorunu. ABD’de enflasyon daima tartışılır halde. Global emtia fiyatlarındaki yükseliş gösteriliyor bu artışın sebebi olarak. Salgında iş yerleri kapandı, üretim durdu, sıhhat sistemleri birçok yerde adeta çöktü. İnsanların bir yıl sonrasına ait ön görüleri kayboldu. Mayıs ayından itibaren Türkiye’nin ve dünyanın olağanlaşacağını öngörüyorduk. 21 Şubat’ta savaş başladı. 3 gün sürecek denilen savaş bugün Avrupa’yı kuşatmış durumda.” diye konuştu.
Enflasyonda düşüş için tarih verdi
Aralık’ta enflasyonda düşüş olacağını söyleyen Nebati, “Enflasyonda sert frene basmıyoruz, evvel artış suratının azalması lazım ki şuan bu noktalara geldik. Aralık ayında baz tesiriyle enflasyondaki düşüşü göreceğiz. Son birkaç aydır enflasyonun artış suratında bir düşüş var. Dünyadaki fiyatların da gevşemesiyle, enflasyonda sert frene basmadan, insanları işsiz bırakmadan kademeli biçimde azaldığını göreceğiz” sözlerini kullandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati söylerini şöyle devam etti:
“Asgari fiyattaki artış enflasyonun üzerinde olacak”
“2002 yılından bugüne kadar minimum ücretliler enflasyona ezdirilmedi. Bu yıl da enflasyon gayemiz bu kadar değildi. Memur maaşları zati 6 ayda bir güncelleniyor. Taban fiyattaki artış gelecek yılın enflasyon gayelerine nazaran belirleniyor. Bu yıl enflasyon, amaçlarımızın üzerinde çıktığı için Temmuz ayında tekrar güncellemeye gittik. Şimdiye kadar minimum ücretliler enflasyona ezdirilmedi ve bu yıl da birebir biçimde bir artış olacak. Minimum fiyattaki artış enflasyonun üzerinde olacak.
“Enflasyon yalnızca Türkiye’nin sorunu değil”
Enflasyon yalnızca Türkiye’nin sorunu değil, tüm dünyanın sorunu. ABD’de enflasyon daima tartışılır halde. Global emtia fiyatlarındaki yükseliş gösteriliyor bu artışın sebebi olarak. Salgında iş yerleri kapandı, üretim durdu, sıhhat sistemleri birçok yerde adeta çöktü. İnsanların bir yıl sonrasına ait ön görüleri kayboldu. Mayıs ayından itibaren Türkiye’nin ve dünyanın olağanlaşacağını öngörüyorduk. 21 Şubat’ta savaş başladı. 3 gün sürecek denilen savaş bugün Avrupa’yı kuşatmış durumda.
“Türkiye’deki enflasyonun en değerli sebeplerinden bir tanesi kurdaki ani yükseliş”
Enerji ithalatçısıyız, bunun çok ağır bir baskısı oldu. Geçen yıl hiçbir makro ekonomik göstergenin desteklemediği kurlardaki ani değişiklikler yaşandı. Türkiye’deki enflasyonun en kıymetli sebeplerinden bir tanesi kurdaki ani yükselişti. 20 Aralık günü düzmece evraklar dolaşıyordu. Bir öteki sebep ise beklentiler elbette. Birçok işletme stoklara girdiler salgın ve savaş sonrası. Yarına fiyatlar yükselebilir diye düşündüler.
“Enflasyonun en büyük sebeplerinden biri kurdaki artış”
Enflasyonda sert frene basmıyoruz, evvel artış suratının azalması lazım ki şuan bu noktalara geldik. Aralık ayında baz tesiriyle enflasyondaki düşüşü göreceğiz. Son birkaç aydır enflasyonun artış suratında bir düşüş var. Dünyadaki fiyatların da gevşemesiyle, enflasyonda sert frene basmadan, insanları işsiz bırakmadan kademeli formda azaldığını göreceğiz.
Gıdadaki enflasyonda bir oynama toplumun birçok kesitini etkiliyor. Besin enflasyonunu herkes hissediyor. Enflasyonunun etkilendiği küme bilhassa dar gelirliler. Cumhurbaşkanımızın şöyle bir duruşu var: Dar gelirliler ve sabit gelirliler bilhassa her türlü zorluktan en az etkilenecek formda yapılanıyoruz.
“Faiz tek haneye inecek”
Cari dengeyi yakalamış hatta cari fazlayı veren bir iktisat hedefliyoruz. Türkiye 90’lı yıllarını kaybetti. Türkiye bir istikrara ulaşmaya çalışıyordu. 2002 yılında AK Parti ile Türkiye yeni bir istikrar oluşturdu. Bizler faiz, enflasyonun üzerinde olmalı öğretisini reddediyoruz. Bu yeni istikrarın sancılı da olsa gerçekleşeceğini ve Türkiye’nin orta gelir tuzağında kurtulacağına inanıyorum. Faiz tek haneye inecek, adımlar atılacak. Güç fiyatlarının düşmesiyle Türkiye bu istikrara ulaşacaktır.
“Hükümetimizin birinci önceliği enflasyon”
Bize bir şey öğretildi; faiz enflasyonun üstünde olması lazım. Biz bu öğretiyi reddediyoruz. Dünya kendisi uygulamıyor lakin diyor ki siz uygulayın. Merkez bankalarının faiz artırımları enflasyonun üzerinde bir faiz artışı değil. Makas neden bu kadar geniş? Biz paradigma değiştirdik; Türkiye iktisat modeli dedik. Bu tasarım bir model değişikliğidir. Biz bu sancılı süreci dışarıdan gelen savaş baskısı ile şiddetli hissettik ve makas açıldı. Orta gelir tuzağından kurtulacağız ve bir istikrar sağlanacak. Cumhurbaşkanımız tabir ettiler, faiz tek haneye inecek. Adımlar atılacak. Hükümetimizin birinci önceliği enflasyon. Enflasyon herkesi ilgilendiriyor.
“Bu konuşmamda üzerime geldiler. Bu pek olağan. Hiç rahatsız olmam, gülerim”
Bütün bunların bir cümle içerisinde kullanılmasının ne kadar güç olduğunu biliyorum. Temsil ettiğiniz makamdan dolayı telaffuzlarımız, hareketlerimiz gündem oluyor. Benimle uğraşmayın. Benim uğraşırsanız ben alaylı ve mektepliyim. Hayatı piyasada, halkla geçirmiş biriyim. Bu konuşmamda üzerime geldiler. Bu çok olağan. Hiç rahatsız olmam, gülerim. Hakarete varmadığı sürece gülerim, izlerim.
“Ben bir çiftçi ile de ustayla da işverenle da çalışanla de konuşabilirim”
Sözleriniz hareketleriniz mutlak suretle gündem oluyor temsil ettiğiniz makamdan ötürü. Bütçe konuşmasında söylemiştim, benimle uğraşmayın. Benimle uğraşırsanız şöyle bir handikapınız var: Alaylı ve mektepliyim. Hayatını gerçek bölümle, halkla geçen, çiftçiliği bilir, tarlayı bilir, traktörü bilir birebir vakitte da ticareti bilir. Tescilli hiperaktif birisiyim. Bu konuşmamda üzerime geldiler. Hiç rahatsız olmam. Hakaret olmadığı sürece gülerim. Ben bir çiftçi ile de ustayla da işverenle da çalışanla de konuşabilirim.
“Ben doçent tabip Nureddin Nebati’yim”
Bulunduğum ortamı söyleyeyim çok kıymetli hocalar var karşımda. Dinleyicilerin birçoğu üniversite dekanları. Bir akademik unvanınız var ise kullandığınız lisan bu lisan olmak üzere. Ben tabip unvanını almak için çok efor sarf ettim. Üniversitede ders vermediğim için doçent unvanını kullanmıyorum. Bu yadsınacak bir şey değil. Ben doçent hekim Nureddin Nebati’yim.