Willis-Ekbom hastalığı olarak da isimlendirilen huzursuz bacak sendromu, bacakları hareket ettirme dürtüsü ile ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Bilhassa alt ekstremitelerde karıncalanma, yanma hissi, hatta kas kasılmaları yahut küçük elektrik çarpmaları ile kendini gösterir. Pek çok beğenilen olmayan duyuma yol açar.
Huzursuz bacak sendromu çoklukla dinlenme yahut hareketsizlik anlarında ortaya çıkar. Örneğin, uzun yolda seyahat etmek imkansız hale gelebilir ve hatta yalnızca oturmak yahut dinlenmek bile zorlaşabilir. Ayrıyeten hastaların uyku kalitesi etkilenir.
Huzursuz bacak sendromu hastalarının yüzde 80’ine yakınında uykusuzluk ve yüzde 30’una yakınının depresif belirtiler gösterdiği bilinmektedir.
Huzursuz bacak sendromu bayanları daha sık tesirler, çoklukla yetişkinlikte ortaya çıkar, lakin ender durumlarda çocuklarda yahut ergenlerde ortaya çıkabilir. Hadiselerin birçoklarında ayakları ve bacakları tesirler. Çok daha nadiren bedenin öteki bölgelerine yayılabilirler.
Huzursuz bacak sendromunun nedenleri
Huzursuz bacak sendromunun nedenleri şimdi kesin olarak bilinmiyor, lakin bu hastalığın gelişiminde iki ögenin rol oynadığı görülüyor. Birincisi, hastalarda anemi olsun yahut olmasın bedende demir eksikliği görülmesi, ikincisi ise beynin ve omuriliğin muhakkak bölgelerinde dopamin eksikliğidir.
Genetik de bir etkendir. Huzursuz bacak sendromu genetik nedenlerle ortaya çıkabilir.
Huzursuz bacak sendromu belirtilerini tetikleyen yahut şiddetlendiren farklı hastalıklar, davranışlar yahut durumlar da vardır. Bunlar ortasında kronik böbrek yetmezliği, demir eksikliği anemisi, diyabet, hipotiroidizm, fibromiyalji, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, gebelik, makul ilaçları almak (örneğin nöroleptikler, antidepresanlar, antihistaminikler, lityum), obezite, alkol, sigara, kahve, çay ve çikolata tüketimi, gerilim ve yorgunluk yer alır.
Huzursuz bacak sendromu nasıl teşhis edilir?
Tanı koymak için belirtlere, hastalık geçmişine ve aile geçmişine bakılır. Birtakım kas yahut kan testleri (ferritin, hemoglobin, folik asit, B12 vitamini, glukoz ve kreatinin, tiroid seviyeleri) de yapılabilir.
Gerekirse, bir gece boyunca bir uyku testi de yapılabilir.
Huzursuz bacak sendromu belirtileri
Huzursuz bacak sendromu başlangıcında çoklukla bacaklarda beğenilen olmayan karıncalanma, kaşıntı ve ağrı üzere hislerin eşlik ettiği bacakları hareket ettirme muhtaçlığı duyulur.
Bu hareket etme gereksinimi, çoklukla otururken yahut uzanırken, dinlenme yahut hareketsiz haldeyken ortaya çıkar. Durum akşamları ve geceleri daha da şiddetlenir. Bacakları hareket ettirmek yahut masaj yapmak rahatlama sağlar.
Belirtiler birkaç dakikadan birkaç saate kadar süren devirler halinde ortaya çıkar. Huzursuz bacak sendromuna ekseriyetle kronik uykusuzluk ve gün boyunca büyük yorgunluk eşlik eder.
Hastaların birden fazla gece boyunca her 10 ila 60 saniyede bir bacakların istemsiz hareket ettirir. Bunlar uyku kalitesini bozar. Bu bacak hareketleri ekseriyetle kişinin yatağı paylaştığı bireyler tarafından fark edilir, fakat uyku sırasında periyodik bacak hareketleri olan birçok beşerde huzursuz bacak sendromu yoktur. Bu periyodik hareketler farklı durumlardan ötürü da meydana gelebilir.
Durum çoklukla her iki bacağı da tesirler, fakat bazen yalnızca biri etkilenir. Bazen kollar da etkilenebilir.
Huzursuz bacak sendromunu önlemenin yolları
Huzursuz bacak sendromunun nedenleri tam olarak bilinmediği için önlemenin tam olarak bilinen bir yolu yoktur. Lakin, demir, folik asit ve B12 vitamini üzere temel besin eksiklikleri bu sendroma neden olabileceği için beslenme gereksinimlerini tam olarak karşılayan sağlıklı bir diyet uygulanması kaidedir.
Ayrıca diyabet yahut romatoid artrit üzere rahatsızlıkları olan şahıslar tedavilerine aksatmadan devam ederek huzursuz bacak sendromu risklerini azaltabilirler.
Bazı hayat stili alışkanlıkları, hastaların birçoklarında huzursuz bacak sendromunu tetikler. Makus ömür şekli alışkanlıklarını değiştirerek durumu hafifletebilirsiniz.
Sağlıklı bir diyete öncelik verin
Sağlıklı ve istikrarlı bir diyet izlemek bedenin besin muhtaçlıklarını karşılamaya yardımcı olarak besin eksikliklerini önler. Kahve, çay, kola ve çikolata üzere kafein tüketimini mümkün olduğunca azaltın. Kimi beşerler huzursuz bacak sendromunu bu formda önlemişlerdir. Birkaç hafta bunları diyetinizden çıkararak farkı görebilirsiniz. Ayrıyeten belirtileri şiddetlendiriyor üzere görünen alkol ve sigara tüketiminden kaçınmalısınız.
Egzersiz yapın
Düzenli idman yapmak, uyku kalitesini artırır ve huzursuz bacak sendromu belirtilerini hafifletebilir. Araştırmalar, sistemli tempolu yürüyüş üzere daima yapılan idmanların 6 hafta içinde huzursuz bacak sendromu belirtilerini hafiflettiğini gösteriyor.
Stres idaresini öğrenin
Yorgunluk ve gerilim bazen huzursuz bacak sendromunu tetikleyebilir. Çok gerilimli ortamlardan kaçının. Uyumak için uygun bir ortam oluşturun.
İlaç tedavisi
Bazı ilaçlar huzursuz bacaks endromu belirtilerini daha da kötüleştirebilir. Örneğin antidepresanlar ve bronkodilatörler durumu şiddetlendirebilir. Bu cins bir ilaç kullanıyorsanız hekiminize sorunuz.