Atina’nın hesapları böyle bozuldu

Türkiye’nin, Batılı ülkeler ve Körfez ülkeleriyle girdiği tansiyonlu periyodu fırsat bilen Yunanistan, ABD ve Fransa üzere ülkeleri de gerisine alarak Ankara’ya karşı ekonomik ve askeri bir çevreleme siyaseti, denklemin değişmesiyle duvara çarptı. Atina idaresi, 2016-2022 ortası devirde Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve İsrail üzere bölge ülkeleriyle başta güç olmak üzere siyasi ve savunma alanında alakalar geliştirerek, Türkiye karşısında elini güçlendirmeye yönelik “hasmane” siyaset takip ediyordu. Yunanistan’ın kapasitesinin üstünde uygulamaya çalıştığı siyaset, Türkiye’nin diplomatik ve askeri kabiliyetlerini kullanarak oluşturduğu ince gücü ve sonrasında bölge ülkelerine yönelik olağanlaşma adımlarıyla büsbütün boşa çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde, Mavi Vatan’dan ödün vermeyen Türkiye, Libya’daki kazanımlarını korurken, Doğu Akdeniz Gaz Forumu üzere çıkarlarını amaç alan yapılanmaların da sonuçsuz kalmasını ve rafa kaldırılmasını sağladı, Atina’nın kurmak için yıllarını harcadığı çizgisi da büsbütün parçaladı.

Ortak açıklamayla ilan ettiler

Doğu Akdeniz’e kıyıdaş iki komşu ülke olan Türkiye ve Mısır ortasındaki tansiyonlu alakalar, geçen yıl atılan olumlu adımlar ile olağanlaşma yoluna girdi. Evvel, istihbarat servisleri, akabinde Dışişleri Bakan Yardımcıları seviyesinde sonra ise Dışişleri Bakanları düzeyinde yürütülen görüşmeler, Katar’da Kasım 2022’de düzenlenen Dünya Kupası açılış seremonisinde Katar Piri Temim bin Hamad el Sani’nin konut sahipliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Mısır Devlet Başkanı Sisi’nin ayaküstü bir ortaya gelmesiyle yeni bir periyodun işaretleri verildi. Geçen pazartesi günü Türkiye ve Mısır ortak yaptığı açıklamayla karşılıklı büyükelçi atamalarının yapılacağının açıklanması iki ülke ortasındaki ilgilerin normalleştiğinin resmen onaylanması manasına geldi.

İki plan da çöktü

Türkiye’nin, Doğu Akdeniz, Orta Doğu ve Afrika’da kritik bir aktör olan Mısır ile olağanlaşması, Atina’nın Doğu Akdeniz’de hukuksuz hak argümanında da aradığı takviyeden yoksun olacağını gösterdi. Atina, Kahire ile Ankara ortasındaki tansiyondan faydalanarak hem bölgedeki güç kaynakları sömürmek hem de korsan teşebbüsle deniz yetki hududu çizme uğraşındaydı. Her ne kadar Kahire, Atina’nın beklentisini karşılayacak bir deniz yetki sonu muahedesine razı olmamışsa da, gelinen noktada, Mısır’ın Türkiye ile olağanlaşmayı Atina’nın tüm teşebbüslerine karşın öncelemesi ve diplomatik adımlarını hızlandırması, iki ülke ortasındaki tarihi ve siyasi bağların kıymetini göz önüne serdi.

BAE’den somut destek

Yunanistan’a bir darbe de diğer bir Körfez ülkesi Birleşik Arap Emirlikleri’nden geldi. Atina’nın, Türkiye’ye karşı bir koz olarak kullanmak istediği, askeri eğitim ve işbirliği muahedeleri imzaladığı ve ortak askeri tatbikatlar düzenlediği Abu Dabi idaresi, 2022 yılının başından itibaren Türkiye ile olağanlaşma sürecine sürat verdi. Yunanistan’ın hasmane tavrına taraf olmayacağını, Türkiye’ye yatırım ve işbirliği muahedeleri ile gösteren BAE, bunu en üst seviyede sergilemekten de kaçınmadı. BAE idaresi, Türkiye ile imzalanan 40 milyar dolarlık ticaret muahedesini Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yine seçilmesinin akabinde 31 Mayıs’ta onaylamasıyla, ilgilerin gelişeceğine yönelik net işaret verdi. Son olarak 10 Haziran’da İstanbul’da düzenlenen UEFA Şampiyonlar Ligi final karşılaşmasına, BAE lideri Muhammed bin Zayed, katılırken, Atina idaresinin hal aldığı Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile de görüşmesi, “Erdoğan’ın futbol diplomasisi” yorumlarıyla memleketler arası medyada yer aldı.

İsrail de oyun dışı kaldı

Bir öbür Doğu Akdeniz ülkesi İsrail de, Yunanistan’ı yalnız bırakan ülkeler ortasında yer aldı. Bilhassa ABD idaresinin Doğu Akdeniz Gaz Forumu’ndan takviyesini çekmesi ve projenin Türkiye’siz hayata geçmesinin mümkün olmadığını farketmesinin akabinde Türkiye ile bağları olağanlaştırma konusunda değerli adımlar attı. Türkiye’nin bölgedeki kilit aktör pozisyonunu kabul eden İsrail’in, Cumhurbaşkanı düzeyinde Ankara’ya gerçekleştirdiği ziyaret, Dışişleri Bakanı ve Başbakan seviyesindeki adımlar izlerken Atina’nın, D. Akdeniz’de kurmak istediği zincirden bir halka daha eksildi.

Ukrayna savaşının etkisi

Sadece bölgesel değil milletlerarası gelişmeler de Atina’nın oyununun boşa çıkmasında rol oynadı. Şubat 2022’de başlayan Ukrayna-Rusya Savaşı, tüm dünyayı, ekonomik ve siyasi olarak sarstı. Türkiye, savaşın başladığı birinci günden taraflar ortasında barışı sağlamaya yönelik arabuluculuk faaliyetleri, Kiev ve Moskova’nın inancını sağlayan pozisyonu ve dünyayı bir besin krizinden koruyan Tahıl Koridoru Anlaşması’nın ortaya çıkmasını sağlayan rolüyle artan milletlerarası nüfuzu, Atina’nın bölgesel ve global manada yalnızlaşmasına sebep oldu. Türkiye’nin global siyasette yükü artarken, Yunanistan bölgesel tezlerinin çökmesiyle yüzleşmek zorunda kaldı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir