Anlaşmayla Washington ve ABD’nin tanımadığı Taliban hükümeti arasındaki resmi iletişim Katar üzerinden sağlanacak.
İki ülke arasında anlaşma ABD liderliğindeki güçlerin Afganistan’dan çekilmesinin ardından, Amerika ve diğer Batılı ülkelerin Taliban hükümetiyle nasıl ilişki kuracakları konusunda ikilem yaşadığı bir döneme rastladı.
ABD ve diğer Batılı ülkeler Taliban’ın Afganistan’da kontrolu ele geçirmesinin ardından büyükelçiliklerini kapatmış ve diplomatlarını çekmişti. ABD’nin diplomatik olarak temsil edilmediği ülkelerde Katar’la yaptığına benzer anlaşmaları var.
VOA Türkçe’de yer alan habere göre, ABD’nin İran’daki diplomatik çıkarların temsili için İsviçre, Kuzey Kore için İsveç, Suriye’deki çıkarların temsili için de Çek Cumhuriyeti’yle anlaşması bulunuyor.
Katar aynı zamanda uzun süredir ABD ve Taliban arasındaki görüşmelerde de önemli bir oyuncu oldu. ABD ve Taliban arasındaki barış görüşmelerine ev sahipliği yapmasının yanı sıra Afganistan’dan ABD vatandaşlarının tahliyesinde önemli rol oynadı.
KATAR, AFGANİSTAN’DAKİ BÜYÜKELÇİLİĞİNDE AYRI BİR BİRİM OLUŞTURACAK
Anlaşma uyarınca Katar, Afganistan’daki büyükelçiliğinde ABD için konsolosluk hizmeti sağlamak ve ABD’ye ait diplomatik binaların güvenliğini izlemek üzere bir birim de oluşturacak.
Reuters haber ajansına konuşan ve ismini vermeyen Amerikalı bir yetkili, konsolosluk hizmetlerinin pasaport başvurularının kabulü, noter hizmetleri, acil durumlarda bilgi ve yardım sağlama gibi konuları kapsayabileceğini söyledi.
ABD ve Katar arasındaki anlaşmanın 31 Aralık’ta yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Katar anlaşma kapsamında Afganistan’daki büyükelçilik personelinin bir kısmını ABD’nin çıkarlarının temsil edileceği birime ayıracak ve ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD’nin Katar’ın başkenti Doha’daki diplomatik misyonuyla koordinasyon içinde olacak.
ÖZEL GÖÇMEN VİZESİNDE AFGANLARA KOLAYLAŞTIRMA YAPILACAK
İkinci bir anlaşma kapsamında da Katar, özel göçmen vizesi olan Afganlar’ın seyahatinin kolaylaştırılmasında rol oynayacak.
Anlaşma uyarınca Katar, Özel Göçmen Vizesi’ne (SIV) başvurmuş olan yaklaşık 8 bin Afgan vatandaşına ve ailelerine geçici olarak ev sahipliği yapmaya devam edecek.
Reuters’a konuşan Amerikalı yetkili, başvuru sahiplerinin Katar’ın başkenti Doha’daki Sayliyah ve El Udeid üslerinde kalacağını belirtti.
Anlaşmaların imzalanmasının ardından basın toplantısında konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Amerikan vatandaşlarının, Amerika’da oturma ve çalışma izni sağlayan Yeşil Kart (Green Card) sahiplerinin ve Özel Göçmen Vizesi olanların Afganistan’dan tahliye edilmeleri sürecine verdiği destek nedeniyle Katar’ı övdü.
Katar Dışişleri Bakanı El Sani de, Ağustos ayından bu yana Afganistan’dan tahliye edilen 124 bin kişinin yaklaşık yarısının Doha üzerinden geçmesine izin verdiklerini ve Katar Havayolları’nın bugüne kadar yüzlerce ABD vatandaşının tahliye edildiği en az 15 uçak seferi düzenlediğini belirtti.
Katarlı bakan Özel Göçmen Vizesi sahipleri ve diğer Afganlar için charter seferi düzenlemeye devam edeceklerini söyledi.
TALİBAN İLE İLİŞKİLER DOHA ÜZERİNDEN YÜRÜTÜLECEK
Reuters haber ajansına konuşan Amerikalı bir yetkili, ABD’nin Taliban’la ilişkilerini Taliban’ın uzun süredir siyasi ofisinin olduğu Doha üzerinden sürdüreceğini söyledi.
Afganistan’da Ağustos ayında Taliban’ın kontrolu ele geçirmesinin ardından ülke ekonomisini ayakta tutan milyarlarca dolarlık yabancı yardım kesilmiş, Afganistan’ın 9 milyar dolarlık merkez bankası rezervleri de dondurulmuştu.
ABD ve Avrupa ülkelerinin de aralarında olduğu çok sayıda ülke, siyasi ve etnik kapsayıcılık konusunda verilen sözlerden geri adım olacağı ve kadınlarla azınlıkların dışlanabileceği yönündeki endişeler sebebiyle Taliban’ı resmi olarak tanımak istemiyor.
Ancak kış aylarının yaklaşmasıyla birlikte, çok sayıda hükümet Afganistan’ın insani bir felakete sürüklenmesini engellemek amacıyla daha fazla diyalog kurulması gerektiği kanısında.